Nam mô Hoa-Tạng Giáo-Chủ Tỳ-Lô-Giá-Na Phật 

Biến Pháp-giới Tam-Bảo

Nam-Mô Hoa-Nghiêm Hội Thượng Phật Bồ-Tát Ma-Ha-Tát (3 lần)

 

 

 ÐẠI PHƯƠNG QUẢNG PHẬT 

HOA NGHIÊM KINH

QUYỂN 20 

PHẨM THẬP HẠNH 

THỨ HAI MƯƠI MỐT

 

 

Những gì là Bồ-Tát Vô-Trước-Hạnh ?

Chư Phật-tử ! Bồ-Tát này dùng tâm vô-trước, ở trong mỗi niệm sẽ nhập vô-số thế-giới, nghiêm-tịnh vô-số thế-giới, với các thế-giới tâm không chấp-rước.

Bồ-Tát này qua đến chỗ của vô-số Như-Lai mà kính lễ công-đức. Dùng vô-số hoa, tràng-hoa, hương, hương bột, hương thoa, y-phục, trân-bửu, tràng-phan, lọng đẹp, đồ trang-nghiêm đều vô-số để cúng-dường chư Như-Lai.

Cúng-dường như vậy để rốt ráo pháp vô-tác, để trụ pháp bất-tư-nghị, ở trong mỗi niệm thấy vô-số Phật. Nơi chư Phật tâm không chấp-trước. Nơi các cõi Phật cũng không chấp-trước. Nơi tướng-hảo của Phật cũng không chấp-trước. Thấy quang-minh của Phật, nghe Phật thuyết-pháp cũng không chấp-trước. Nơi thập phương thế-giới và những chúng-hội của Phật Bồ-Tát cũng không chấp-trước. Nghe Phật-pháp xong, lòng hoan-hỷ chí-lực rộng lớn, có thể nhiếp-thọ, có thể hành-trì các hạnh Bồ-Tát, nhưng với phật-pháp vẫn không chấp-trước.

Bồ-Tát này trong bất-khả-thuyết kiếp, thấy bất-khả-thuyết Phật xuất thế, nơi mỗi đức Phật tôn thờ cúng-dường thảy đều trọn bất-khả-thuyết kiếp tâm không nhàm đủ. Thấy Phật nghe pháp và thấy Bồ-Tát chúng-hội trang-nghiêm đều không chấp trước. Thấy thế-giới uế trược cũng không ghét chán. Tại sao vậy ? Vì Bồ-Tát này quán-sát đúng với phật-pháp. Trong phật-pháp, không cấu, không tịnh, không tối, không sáng, không khác, không đồng, không thiệt, không vọng, không an-ổn, không hiểm-nạn, không chánh-đạo, không tà-đạo.

Bồ-Tát thâm nhập pháp-giới như vậy giáo-hóa chúng-sanh, mà với chúng-sanh chẳng sanh chấp-trước; thọ-trì các pháp mà nơi các pháp chẳng chấp-trước; phát bồ-đề tâm trụ nơi phật trụ, mà nơi phật-trụ chẳng sanh chấp trước; dầu có ngôn thuyết mà không chấp ngôn thuyết; vào chúng-sanh-đạo mà không chấp chúng-sanh-đạo. Rõ biết tam-muội, hay nhập hay trụ mà nơi tam-muội mà tâm không chấp-trước. Qua đến vô-lượng phật-độ, hoặc vào, hoặc thấy, hoặc trụ mà nơi phật-độ tâm không chấp-trước, lúc bỏ đi cũng không luyến tiếc.

Vì Bồ-Tát này có thể không chấp-trước như vậy, nên tâm không chướng-ngại đối với phật-pháp, rõ Phật bồ-đề, chứng pháp tỳ-ni, trụ phật chánh-giác, thành-tựu bồ-tát-hạnh, trụ bồ-tát-tâm, tư-duy pháp giải-thoát của Bồ-Tát. Nơi trụ-xứ của Bồ-Tát tâm không nhiễm trước. Nơi việc làm của Bồ-Tát cũng không chấp-trước. Thanh-tịnh bồ-tát-đạo, thọ bồ-tát-ký. Được thọ-ký rồi tự nghĩ rằng : kẻ phàm-phu ngu-si không biết không thấy, không tin hiểu, không thật hành sáng suốt, ngoan-cố tham-trước, lưu chuyển sanh-tử chẳng cầu thấy Phật, chẳng theo bực Minh-Đạo, chẳng tin đấng Điều-Ngự, mê lầm vào nơi hiểm-đạo, chẳng kính đức vua Thập-Lực, chẳng biết ơn Bồ-Tát, tham luyến trụ-xứ, nghe pháp-không thời quá sợ, xa chánh-pháp gần tà-pháp, bỏ đường bằng vào đường hiểm, trái với ý Phật, theo ý ma. Nơi các cõi hữu lậu bền chấp chẳng bỏ.

Bồ-Tát này quán-sát chúng-sanh như vậy, thêm lớn tâm đại-bình-đẳng, sanh các căn lành mà không chấp-trước.

Lúc đó Bồ-Tát này lại nghĩ rằng : Tôi sẽ vì một chúng-sanh nơi mỗi quốc-độ trong thập phương thế-giới, trải qua bất-khả-thuyết bất-khả-thuyết kiếp giáo-hóa thành-thục. Như vì một chúng-sanh, vì tất cả chúng-sanh cũng như vậy. Trọn chẳng vì đây và nhàm lìa bỏ đi nơi khác.

Lại lấy đầu sợi lông khắp lường pháp-giới, nơi chỗ đầu một sợi lông trọn bất-khả-thuyết bất-khả-thuyết kiếp giáo-hóa điều-phục tất cả chúng-sanh. Như nơi đầu một sợi lông, nơi tất cả đầu sợi lông đều như vậy. Chẳng chấp trước ngã, chẳng khởi tưởng ngã, ngã-sở. Nơi mỗi đầu sợi lông thành-tựu bồ-tát-hạnh tận vị-lai kiếp, chẳng chấp-trước nơi thân, nơi pháp, nơi niệm, nơi nguyện, nơi tam-muội, nơi quán-sát, nơi tịch-định, nơi cảnh-giới, nơi sự giáo-hóa điều-phục chúng-sanh. Cũng chẳng chấp-trước, nơi sự nhập pháp-giới.

Tại sao vậy ? Vì Bồ-Tát này nghĩ rằng : Tôi phải quán-sát tất cả pháp như huyễn, chư Phật như bóng, bồ-tát-hạnh như giấc mơ, Phật thuyết-pháp như vang, tất cả thế-gian như hóa, vì do nghiệp-báo chấp trì, thân sai-biệt như huyễn, vì do hành-lực khởi ra. Tất cả chúng-sanh như tâm, vì các thứ tạp-nhiễm, tất cả pháp như thiệt-tế, vì chẳng thể đổi khác.

Bồ-Tát này lại nghĩ rằng : Tôi sẽ thật hành bồ-tát-hạnh trong thập phương tất cả quốc-độ, niệm niệm rõ thấu tất cả phật-pháp, chánh-niệm hiện-tiền không chấp lấy.

Bồ-Tát quán thân vô-ngã như vậy thời thấy Phật vô-ngại. Vì giáo-hóa chúng-sanh mà diễn thuyết các pháp, làm cho họ đối với phật-pháp phát sanh vô-lượng hoan-hỷ và lòng tin thanh-tịnh. Cứu hộ tất cả chúng-sanh lòng không nhàm mỏi. Vì không nhàm mỏi nên trong tất cả thế-giới, nếu có chúng-sanh chưa thành-tựu, chưa điều-phục, thời liền đến đó dùng phương-tiện hóa-độ. Trong những chúng-sanh đó : các thứ tiếng, các thứ nghiệp, các thứ chấp, các thứ thi-vi, các thứ hòa-hợp, các thứ lưu-chuyển, các thứ việc làm, các thứ cảnh-giới, các thứ sanh, các thứ chết, Bồ-Tát này do đại-nguyện ở trong đó mà giáo-hóa họ, chẳng để tâm họ có động có thối, cũng chẳng có một niệm nhiễm-trước.

Tại sao vậy ? Vì Bồ-Tát này đã được vô-trước, vô-y, tự-lợi và lợi-tha đều thanh-tịnh đầy đủ.

Đây gọi là Bồ-Tát Vô-Trước-Hạnh thứ bảy.

Những gì là Bồ-Tát Nan-Đắc-Hạnh ?

Bồ-Tát này thành-tựu căn lành khó được, căn lành khó phục, căn lành tối-thắng, căn lành chẳng thể hư, căn lành không thể hơn, căn lành chẳng nghĩ bàn, căn lành vô-tận, căn lành sức tự-tại, căn lành oai-đức lớn, căn lành đồng một tánh với tất cả Phật.

Lúc đó Bồ-Tát này tu các công-hạnh, ở trong phật-pháp được sự hiểu tối-thắng, nơi Phật bồ-đề được sự hiểu quảng-đại, chưa từng thôi nghĩ nơi nguyện Bồ-Tát, tận tất cả kiếp lòng không mệt mỏi, với tất cả khổ chẳng sanh nhàm lìa, chỗ tất cả chúng ma không bị dao động, được tất cả Phật hộ-niệm, làm đầy đủ tất cả khổ hạnh của Bồ-Tát, siêng thành-tựu bồ-tát-hạnh không lười trễ, nơi đại-thừa nguyện luôn chẳng thối chuyển.

Bồ-Tát này an-trụ nơi nan-đắc-hạnh rồi ở trong mỗi niệm có thể chuyển vô-số kiếp sanh tử mà chẳng bỏ đại-nguyện của Bồ-Tát.

Nếu có chúng-sanh nào tôn-kính cúng-dường nhẫn đến thấy nghe, Bồ-Tát này đều được chẳng thối-chuyển nơi vô-thượng bồ-đề.

Bồ-Tát này dầu biết chúng-sanh chẳng phải có, nhưng chẳng bỏ tất cả chúng-sanh-giới. Ví như thuyền-trưởng chẳng dừng bờ này, chẳng đậu bờ kia, chẳng dừng giữa dòng, mà có thể đưa chúng từ bờ này qua đến bờ kia, vì qua lại không thôi nghỉ vậy.

Bồ-Tát này cũng như thế, chẳng trụ sanh-tử, chẳng trụ niết-bàn, cũng chẳng trụ giữa dòng sanh-tử, mà có thể độ chúng-sanh từ bờ sanh-tử này, đặt họ trên bờ niết-bàn-kia, nơi an-ổn vô-úy không ưu-não.

Bồ-Tát này chẳng chấp-trước chúng-sanh, chẳng bỏ một chúng-sanh mà đến với số đông, chẳng bỏ số đông mà đến một, chẳng tăng chẳng giảm đối với chúng-sanh-giới, cũng chẳng sanh diệt, chẳng tận chẳng trưởng, chẳng phân biệt, chẳng riêng khác đối với chúng-sanh-giới.

Tại sao vậy ? Vì Bồ-Tát này thâm-nhập chúng-sanh-giới như pháp-giới, chúng-sanh-giới, pháp-giới không có hai. Trong pháp không hai không tăng không giảm, không sanh không diệt, không hữu không vô, không lấy không tựa, cũng không chấp trước nơi không hai. Vì Bồ-Tát rõ biết tất cả pháp pháp-giới vô-nhị vậy.

Bồ-Tát này dùng phương-tiện như vậy nhập thâm pháp-giới, trụ nơi vô-tướng, dùng tướng thanh-tịnh trang-nghiêm thân mình. Rõ pháp vô-tánh mà có thể phân-biệt tất cả pháp-tướng, chẳng chấp lấy chúng-sanh mà có thể biết-rõ số chúng-sanh, chẳng chấp-trước thế-giới mà có thể hiện thân khắp phật-sát, chẳng phân-biệt pháp mà khéo vào phật-pháp, thâm đạt nghĩa lý mà diễn rộng ngôn giáo, rõ chơn-tế ly-dục của tất cả pháp mà chẳng dứt đạo Bồ-Tát, chẳng thối bồ-tát-hạnh, thường siêng tu tập hạnh vô-tận, tự-tại vào nơi thanh-tịnh pháp-giới.

Ví như cọ gỗ để lấy lửa, lửa cháy vô-lượng mà lửa chẳng tắt.

Cũng thế, việc Bồ-Tát giáo-hóa chúng-sanh không cùng tận, mà ở thế-gian thường-trụ chẳng diệt. Chẳng phải rốt ráo, chẳng phải không rốt ráo, chẳng phải lấy, chẳng phải không lấy, chẳng phải sở-y, chẳng phải không sở-y, chẳng phải thế-pháp, chẳng phải phật-pháp, chẳng phải phàm, chẳng phải thánh.

Bồ-Tát này thành-tựu tâm nan-đắc như vậy, lúc tu-tập hạnh Bồ-Tát, chẳng phải nói pháp nhị-thừa, chẳng nói Phật, chẳng nói thế-gian, chẳng nói pháp thế-gian, chẳng nói chúng-sanh, chẳng nói không chúng-sanh, chẳng nói cấu, chẳng nói tịnh.

Tại sao vậy ? Vì Bồ-Tát này biết tất cả pháp, không nhiễm không thủ, chẳng chuyển chẳng thối.

Bồ-Tát này lúc ở trong pháp tịch-diệt thậm-thâm tối-thắng vi-diệu như vậy mà tu-hành, cũng chẳng có quan-niệm tôi hiện thành-tựu, đã tu, hay sẽ tu những hạnh đó, chẳng chấp-trước uẩn-xứ-giới, nội thế-gian, ngoại thế-gian, nội-ngoại thế-gian. Cũng chẳng chấp-trước những đại-nguyện, những ba-la-mật và tất cả pháp của mình.

Tại sao vậy ? Vì trong pháp-giới không có pháp gọi là hướng Thanh-Văn thừa, hướng Độc-Giác thừa, hướng Bồ-Tát thừa, hướng vô-thượng bồ-đề, không có pháp gọi là hướng phàm-phu-giới, hướng nhiễm, hướng tịnh, hướng sanh-tử, hướng niết-bàn. Vì các pháp vốn vô-nhị, vô-bất-nhị vậy.

Ví như hư-không, trong thập-phương ba thời, tìm vốn không được, nhưng chẳng phải là không có hư-không.

Cũng thế, Bồ-Tát quán : tất cả pháp đều bất-khả-đắc, nhưng chẳng phải là không có tất cả pháp; đúng thật không khác, chẳng mất chỗ làm, khắp hiện tu hành hạnh bồ-tát; chẳng bỏ đại-nguyện điều-phục chúng-sanh, chuyển chánh pháp-luân; chẳng hoại nhơn quả, cũng chẳng trái nơi diệu-pháp bình-đẳng; khắp đồng với tam-thế Như-Lai chẳng dứt phật-chủng, chẳng hư thiệt-tướng; thâm nhập nơi pháp, biện-tài vô-tận; nghe pháp chẳng chấp, đến đáy sâu của pháp, khéo khai-diễn, không lòng e sợ; chẳng rời phật-trụ, chẳng trái thế-pháp; hiện khắp thế-gian mà chẳng nhiễm trước thế-gian.

Bồ-Tát này thành-tựu tâm trí huệ nan-đắc như vậy, tu tập các hạnh, nơi ba ác-đạo cứu vớt chúng-sanh, giáo-hóa điều-phục, đặt họ vào trong đạo của tam-thế Phật, không để lay động.

Bồ-Tát này lại nghĩ rằng : chúng-sanh thế-gian chẳng biết ân báo, lại thù oán nhau, tà-kiến chấp-trước mê-lầm điên-đảo ngu-si vô-trí, không có tín-tâm, theo bọn ác sanh niệm ác, tham ái vô-minh các thứ phiền-não đều đầy dẫy, chính nơi đây là chỗ tôi thành-tựu bồ-tát-hạnh. Giả-sử đầy cả thế-gian này đều là người biết ân-nghĩa thông-minh trí-tuệ và thiện-tri-thức, thời tôi không thật hành bồ-tát-hạnh trong đó. Tại sao vậy ? Vì đối với chúng-sanh, tôi trọn không mong, không cầu gì cả. Tôi tu bồ-tát-hạnh tận vị-lai kiếp, chưa từng có một niệm vị-kỷ. Tôi chỉ muốn độ thoát chúng-sanh, khiến họ thanh-tịnh được giải-thoát vĩnh-viễn. Vì tôi là nhà dìu-dắt sáng suốt của chúng-sanh, thời theo phép, phải không chấp lấy không mong cầu, chỉ vì chúng-sanh mà tu đạo bồ-tát khiến họ được đến nơi bờ an-ổn kia và thành vô-thượng bồ-đề.

Đây gọi là Bồ-Tát Nan-Đắc-Hạnh thứ tám.

Những gì là Bồ-Tát Thiện-Pháp-Hạnh ?

Bồ-Tát này vì tất cả thế-gian : Trời, Người, Ma, Phạm, Sa-Môn, Bà-La-Môn, Càn-Thát-Bà v.v... mà làm ao pháp thanh-lương, nhiếp trì chánh-pháp, chẳng dứt phật-chủng. Vì được thanh-tịnh quang-minh, đà-la-ni nên thuyết-pháp thọ-ký biện-tài vô-tận. Vì được cụ-túc-nghĩa đà-la-ni nên nghĩa biện vô-tận. Vì được giác-ngộ thiệt-pháp đà-la-ni nên pháp-biện vô-tận. Vì được huấn-thích ngôn-từ đà-la-ni nên từ-biện vô-tận. Vì được vô-biên văn-cú vô-tận-nghĩa vô-ngại-môn đà-la-ni nên vô-ngại-biện vô-tận. Vì được Phật-quán-đảnh đà-la-ni nên hoan-hỷ vô-tận. Vì được bất-do-tha-ngộ đà-la-ni-môn nên quang-minh biện vô-tận. Vì được đồng-biện đà-la-ni-môn nên đồng biện vô-tận. Vì được chủng-chủng nghĩa-thân, cú-thân, văn-thân huấn-thích đà-la-ni-môn nên huấn-thích biện vô-tận. Vì được vô-biên đà-la-ni nên vô-biên biện vô-tận.

Bồ-Tát này tâm đại-bi kiên-cố nhiếp khắp chúng-sanh, nơi đại-thiên thế-giới, biến ra thân kim-sắc mà làm phật-sự. Tùy theo căn-tánh và sở-thích của các chúng-sanh, dùng lưỡi rộng dài, trong một tiếng hiện vô-lượng tiếng, đúng theo thời nghi mà thuyết pháp làm cho chúng-sanh đều hoan-hỷ.

Giả-sử có bất-khả-thuyết nghiệp-báo vô-số chúng-sanh đồng họp chung một chỗ, hội đó rộng lớn khắp bất-khả-thuyết thế-giới, Bồ-Tát này ngồi trong chúng-hội ấy. Chúng-sanh trong hội-trường đó, mỗi mỗi đều có vô-số miệng, mỗi miệng nói ra trăm ngàn ức na-do-tha tiếng, đồng thời nói, lời lẽ khác nhau, Bồ-Tát này liền trong một niệm đều có thể nhận hiểu và giải đáp tất cả cho họ đều hết nghi lầm. Như trong một đại-hội trên đây, trong bất-khả-thuyết hội cũng đều như vậy cả.

Lại giả-sử nơi đầu một sợi lông, trong mỗi niệm xuất-hiện bất-khả-thuyết bất-khả-thuyết đạo-tràng chúng-hội, bất-khả-thuyết bất-khả-thuyết đầu sợi lông đều như vậy tận vị-lai kiếp, số kiếp đó có thể tận, chúng-hội vô-tận. Những chúng-hội này, trong mỗi niệm dùng ngôn từ riêng biệt, gạn hỏi riêng biệt. Bồ-Tát này trong một niệm có thể nhận biết cả, không sợ không khiếp, không nghi không lầm, mà nghĩ rằng : dầu tất cả chúng-sanh đồng thời đến hỏi tôi, tôi sẽ vì họ mà thuyết pháp không dứt không cùng, khiến họ đều vui mừng trụ nơi thiện-đạo, lại khiến họ khéo hiểu tất cả ngôn từ.

Bồ-Tát này có thể thuyết các pháp cho chúng-sanh mà nơi ngũ ngôn vẫn không phân-biệt. Giả-sử bất-khả-thuyết bất-khả-thuyết các thứ ngôn-từ đồng thời vấn nạn, Bồ-Tát này trong một niệm nhận được cả, một tiếng đều đáp cả, đều khiến tỏ ngộ không sót, vì đã được nhứt-thiết-trí quán-đảnh vậy, vì được vô-ngại-tạng vậy, vì được nhứt-thiết-pháp viên-mãn quang-minh vậy, vì đầy đủ nhứt-thiết-trí vậy.

Bồ-Tát này an-trụ Thiện-Pháp-Hạnh rồi thời có thể tự thanh-tịnh, cũng có thể dùng phương-tiện vô-sở-trước mà lợi ích khắp tất cả chúng-sanh, chẳng thấy có chúng-sanh được giải-thoát.

Như tại Đại-Thiên thế-giới này như vậy, ở bất-khả-thuyết Đại-Thiên thế-giới biến thân kim-sắc, diệu-âm đầy-đủ, tự-tại thật hành phật-sự không bị chướng-ngại.

Bồ-Tát này thành-tựu mười thứ thân : những là thân chẳng phải các loài, vào vô-biên pháp-giới, vì diệt tất cả thế-gian; thân các loài vào vô-biên pháp-giới vì sanh tất cả thế-gian; thân bất-sanh vì trụ pháp vô-sanh bình-đẳng; thân bất-diệt vì tất cả diệt, ngôn-ngữ không thể được; thân chẳng thiệt vì được như thiệt; thân chẳng vọng vì tùy nghi ứng hiện; thân chẳng dời vì chết đây sanh kia; thân chẳng hoại vì pháp-giới tánh không hoại; thân một tướng vì bồ-tát thời ngữ-ngôn đã dứt; thân vô-tướng vì khéo có thể quán-sát pháp-tướng.

Bồ-Tát này thành-tựu mười thứ thân như vậy, là nhà của tất cả chúng-sanh vì thêm lớn các thiện-căn; là chỗ cứu của tất cả chúng-sanh vì khiến họ được rất an-ổn; là chỗ về của tất cả chúng-sanh vì làm chỗ y-tựa lớn cho họ; là nhà dìu dắt của tất cả chúng-sanh vì khiến họ được vô-thượng giải-thoát; là thầy của tất cả chúng-sanh vì khiến họ vào pháp chơn-thiệt; là ngọn đèn của tất cả chúng-sanh vì khiến họ thấy rõ nghiệp-báo; là ánh sáng của tất cả chúng-sanh vì khiến họ soi rõ diệu-pháp thậm-thâm, là ngọn đuốc của tất cả tam-thế vì khiến họ hiểu ngộ thiệt pháp; là soi sáng tất cả thế-gian vì khiến họ vào trong bực quang-minh; là ánh sáng của tất cả các loài vì thị-hiện Như-Lai tự-tại.

Đây gọi là Bồ-Tát Thiện-Pháp-Hạnh thứ chín. Bồ-Tát an-trụ hạnh này làm ao pháp mát-mẻ cho tất cả chúng-sanh, vì có thể cùng tận nguồn tất cả phật-pháp.

Những gì là Bồ-Tát Chơn-Thiệt-Hạnh ?

Bồ-Tát này thành-tựu lời chắc thật đệ-nhứt, có thể làm đúng như lời, có thể nói đúng như làm.

Bồ-Tát này học chơn-thiệt ngữ của tam-thế chư Phật, nhập chủng-tánh của tam-thế chư Phật, đồng thiện-căn với tam-thế chư Phật, được lời vô-nhị của tam-thế chư Phật, theo Như-Lai học thành-tựu trí-huệ.

Bồ-Tát này thành-tựu trí : biết chúng-sanh thị-xứ phi-xứ, trí biết-tam-thế nghiệp-báo, trí biết các căn-tánh lợi-độn, trí biết các thế-giới, trí biết các tri-giải, trí biết tất cả đạo chỗ đến, trí biết các thiền, tam-muội, giải-thoát cấu-tịnh, khởi phải thời hay phi-thời, trí biết tất cả thế-giới túc-trụ tùy niệm, trí thiên-nhãn, trí lậu-tận, mà chẳng rời tất cả bồ-tát-hạnh. Tại sao vậy ? Vì muốn giáo-hóa tất cả chúng-sanh đều khiến thanh-tịnh.

Bồ-Tát này lại sanh tâm tăng-thượng như vầy : nếu tôi chẳng làm cho tất cả chúng-sanh trụ nơi đạo vô-thượng giải-thoát, mà tôi trước thành vô-thượng bồ-đề thời trái bổn-nguyện của tôi, không nên như vậy. vì thế nên tôi phải làm cho tất cả chúng-sanh trước được vô-thượng bồ-đề vào vô-dư niết-bàn rồi sau tôi sẽ thành Phật. Vì chẳng phải chúng-sanh thỉnh tôi phát tâm, tội tự vì chúng-sanh mà làm bạn chẳng chờ thỉnh, muốn khiến tất cả chúng-sanh trước đầy đủ căn lành chứng nhứt-thiết-trí. Do đây nên tôi là tối-thắng vì chẳng nhiễm trước thế-gian, là tối-thượng vì trụ bực vô-thượng điều-ngự, là rời mù lòa vì hiểu chúng-sanh không ngằn mé, tôi làm đã xong vì thành-tựu bổn-nguyện, tôi là bồ-tát khéo biến-hóa vì công-đức trang-nghiêm, tôi là khéo nương tựa vì được tam-thế chư Phật nhiếp-thọ.

Vì Bồ-Tát này không rời bỏ bổn-nguyện nên được vào bực vô-thượng trí-huệ trang-nghiêm, lợi-ích chúng-sanh khiến đầy đủ, tùy bổn-nguyện đều được rốt-ráo, với tất cả pháp được trí-huệ tự-tại, khiến tất cả chúng-sanh khắp được thanh-tịnh, niệm niệm đi khắp được thanh-tịnh, niệm niệm đi khắp thập-phương thế-giới, niệm niệm đến khắp bất-khả-thuyết bất-khả-thuyết phật-độ, niệm niệm đều thấy bất-khả-thuyết bất-khả-thuyết chư Phật, và Phật-độ trang-nghiêm thanh-tịnh, thị-hiện Như-Lai tự-tại thần-lực khắp pháp-giới hư-không-giới.

Bồ-Tát này hiện vô-lượng thân vào khắp thế-gian mà không sở-y. Ở trong thân mình hiện tất cả cõi, tất cả chúng-sanh, tất cả pháp, tất cả Phật.

Bồ-Tát này biết chúng-sanh : các thứ tưởng niệm, các thứ ưa muốn, các thứ hiểu biết, các thứ nghiệp báo, các thứ thiện-căn, tùy cơ nghi mà hiện thân để điều-phục họ.

Bồ-Tát này quán-sát chư Bồ-Tát như huyễn, tất cả pháp như hóa, Phật xuất thế như bóng, tất cả thế-gian như giấc mơ, được tạng nghĩa-thân, văn-thân vô-tận, chánh-niệm tự-tại, trí-huệ tối-thắng quyết-định rõ biết tất cả các pháp, nhập tất cả tam-muội chơn-thật-tánh, trụ nơi nhứt-tánh không hai.

Vì chúng-sanh đều chấp-trước nơi hai, nên Bồ-Tát này an-trụ nơi đại-bình-đẳng thành-tựu hành pháp tịch-diệt như vậy, được Phật thập-lực, nhập nhơn-đà-la võng pháp-giới, thành-tựu Như-Lai vô-ngại giải-thoát, hùng-mãnh trong loài người, đại sư-tử hống, được vô-úy chuyển pháp-luân vô-ngại thanh-tịnh, được trí-huệ giải-thoát rõ biết tất cả cảnh-giới thế-gian, tuyệt dứt dòng sanh tử vào biển lớn trí-huệ, vì tất cả chúng-sanh mà hộ-trì chánh-pháp của tam-thế Phật, đến tột đáy nguồn thiệt-tướng của biển lớn tất cả pháp.

Bồ-Tát trụ nơi Chơn-Thiệt-Hạnh này rồi, tất cả thế-gian : Trời, Người, Ma, Phạm, Sa-Môn, Bà-La-Môn, Càn-Thát-Bà, A-Tu-La v.v... có ai gần-gũi, thời đều làm cho được tỏ ngộ hoan-hỷ thanh-tịnh.

Đây gọi là Bồ-Tát Chơn-Thiệt-Hạnh thứ mười.

Lúc bấy giờ, do thần-lực của đức Phật, mười phương đều có phật-sát vi-trần-số thế-giới chấn-động sáu cách. Khắp nơi, trời rưới thiên-hoa, thiên-hương, thiên-tràng-hoa, thiên-y, thiên-bửu, thiên-trang-nghiêm-cụ, tấu thiên-nhạc, phóng thiên-quang-minh, diễn thông thần-biến. Thập phương thế-giới đều như vậy cả.

Lại do thần-lực của đức Phật, mười phương đều quá ngoài mười vạn phật-sát vi-trần-số thế-giới, có mười vạn phật-sát vi-trần-số Bồ-Tát câu-hội, đồng nói với Công-Đức-Lâm Bồ-Tát rằng : 'Lành thay Phật-tử ! Ngài khéo diễn nói các hạnh Bồ-Tát. Chúng tôi đồng hiệu Công-Đức-Lâm cả, thế-giới của chúng tôi ở đồng hiệu Công-Đức-Tràng, chư Như-Lai ở cõi chúng tôi đồng hiệu Phổ-Công-Đức cũng nói pháp này. Chúng-hội, quyến-thuộc, ngôn-từ, nghĩa-lý cũng đều như nơi đây không có tăng giảm.

Thưa Phật-tử ! Thừa oai-lực của Phật, chúng tôi đến đây để chứng-minh cho ngài.

Công-Đức-Lâm Bồ-Tát thừa thần-lực của đức Phật quan-sát khắp mười phương tất cả chúng-hội, cùng tận pháp-giới, vì muốn phật-chủng chẳng dứt, vì muốn chủng-tánh Bồ-Tát thanh-tịnh, vì muốn nguyện chủng-tánh chẳng thối chuyển, vì muốn hạnh chủng-tánh thường tương-tục, vì muốn tam-thế chủng-tánh đều bình-đẳng, vì muốn nhiếp tam-thế tất cả phật-chủng, vì muốn khai diễn những thiện-căn của mình vun-trồng, vì muốn quan-sát tất cả căn-tánh, vì muốn hiểu phiền-não, tập-khí, tâm-hành chỗ-làm, vì muốn soi rõ Phật bồ-đề, nên nói kệ rằng :

Nhứt tâm kính lễ đấng Thập-Lực

Ly-cấu, thanh-tịnh, thấy vô-ngại,

Cảnh-giới sâu xa, không ngang sánh

Trụ, như hư-không, có trong đạo.

Quá-khứ, đấng Tối-Thắng trong người

Công-đức vô-lượng không sở-trước

Dũng-mãnh đệ-nhứt không sánh bằng

Bực ly-trần kia hành đạo này.

Hiện-tại thập-phương các quốc-độ

Hay khéo khai diễn đệ-nhứt-nghĩa

Lìa những lỗi ác rất thanh-tịnh

Bực vô-y-kia làm đạo này.

Vị-lai bao nhiêu đấng Nhơn-sư

Du hành cùng khắp trong pháp-giới

Đã phát tâm đại-bi của Phật

Bực nhiêu-ích kia hành đạo này.

Tam-thế tất cả đấng vô-tỉ

Tự-nhiên trừ-diệt ngu-si tối

Nơi tất cả pháp đều bình-đẳng

Bực đại-lực kia hành đạo này.

Thấy khắp vô-lượng vô-biên cõi

Tất cả các cõi và các loài

Thấy rồi nơi tâm không phân biệt

Bực vô-động kia hành đạo này.

Tất cả các cõi và các loài

Thấy rồi nơi tâm không phân-biệt

Bực vô-động kia hành đạo này.

Tất cả pháp-giới đều sáng tỏ

Nơi đệ-nhứt-nghĩa rất thanh-tịnh

Trọn phá sân mạn và ngu-si

Bực công-đức kia hành đạo này.

Nơi các chúng-sanh khéo phân-biệt

Đều vào tánh pháp-giới chơn-thiệt

Tự nhiên giác-ngộ chăng do người

Bực đẳng-không kia hành đạo này.

Khăp hư-không bao nhiêu quốc-độ

Đều đến thuyết-pháp rộng khai dụ

Lời nói thanh-tịnh không bị-hoại

Bực thắng-mâu-ni hành đạo này.

Trọn vẹn bền chắc không thối chuyển

Thành-tựu tôn trọng pháp tối-thắng

Nguyện-lực vô-tận đến bờ-kia

Bực thiện-tu kia hành đạo này.

Vô-lượng vô-biên tất cả bực

Cảnh-giới quảng đại rất sâu diệu

Đều thấy biết được chẳng còn sót

Bực Nhơn-Sư kia hành đạo này.

Xa lìa thế-gian những lỗi họa

Cho khắp chúng-sanh vui an ổn

Hay làm vô-đẳng đại-đạo-sư

Bực thắng-đức kia hành đạo này.

Luôn đem vô-úy ban chúng-sanh

Khiến khắp tất cả đều vui thích

Lòng họ thanh-tịnh lìa nhiễm trược

Bực vô-đẳng kia hành đạo này.

Ý-nghiệp thanh-tịnh rất điều thiện

Rời những hí-luận miệng không lỗi

Oai-quang viên-mãn chúng tôn kính

Bực tối-thắng kia hành đạo này.

Vào chơn-thiệt-nghĩa, đến bờ kia

Trụ nơi công-đức lòng tịch-tịnh

Chư Phật hộ niệm luôn chẳng quên

Bực diệt-hữu kia hành đạo này.

Xa lìa ngã, không não hại

Luôn dùng đại-âm tuyên chánh-pháp

Thập phương quốc-độ đều cùng khắp

Bực tuyệt ví-dụ hành đạo này.

Đàn ba-la-mật đã hoàn thành

Trăm phước tướng-hảo dùng trang-nghiêm

Chúng-sanh nhìn thấy đều vui đẹp

Bực huệ tối-thắng hành đạo này.

Trí-địa rất sâu khó vào được

Hay dùng diệu-huệ khéo an-trụ

Tâm đó rốt ráo chẳng giao động

Bực kiên-cố-hạnh hành đạo này.

Tất cả pháp-giới đều vào được

Tùy nơi chỗ vào đều rốt ráo

Thần-thông tự-tại gồm tất cả

Bực pháp quang-minh hành đạo này.

Đấng vô-đẳng-đẳng đại Mâu-Ni

Siêng tu tam-muội không hai tướng

Tâm thường tại định thích tịch-tịnh

Bực phổ-kiến kia hành đạo này.

Quốc-độ vi-tế cùng quảng-đại

Thiệp nhập lẫn nhau đều sai khác

Như cảnh-giới kia đều biết rõ

Bực trí sơn-vương hành đạo này.

Ý luôn sáng sạch lìa nhơ bợn

Ở trong ba cõi không tham chấp

Hộ-trì giới-hạnh đến bờ-kia

Bực tịnh-tâm đây hành đạo này.

Trí-huệ vô-biên không nói được

Cùng khắp pháp-giới hư-không giới

Khéo hay tu học trụ trong đó

Bực kim-cang huệ hành đạo này.

Cảnh-giới tam-thế tất cả Phật

Trí-huệ khéo vào đều cùng khắp

Chưa từng tạm khởi lòng nhàm mỏi

Bực tối-thắng kia hành đạo này.

Hay khéo phân-biệt pháp thập-lực

Rõ biết tất cả chỗ đạo đến

Thân nghiệp vô-ngại được tự-tại

Bực công-đức thân hành đạo này.

Thập-phương vô-lượng vô-biên cõi

Chỗ có tất cả các chúng-sanh

Tôi đều cứu hộ mà chẳng bỏ

Bực vô-úy kia hành đạo này.

Nơi những phật-pháp siêng tu học

Lòng luôn tinh-tấn chẳng lười mỏi

Sửa trị tất cả các thế-gian

Bực đại long-vương hành đạo này.

Rõ biết chúng-sanh căn chẳng đồng

Muốn, hiểu, vô-lượng riêng sai khác

Các loài các cõi đều thấu tỏ

Bực phổ nhập kia hành đạo này.

Thập phương thế-giới vô-lượng cõi

Đều đến thọ sanh không số lượng

Chưa từng một niệm sanh mỏi nhàm

Bực hoan-hỷ kia hành đạo này.

Khắp phóng vô-lượng lưới quang-minh

Soi sáng vô-lượng các thế-gian

Quang-minh chiếu đến vào pháp-tánh

Bực thiện-huệ kia hành đạo này.

Chấn động mười phương các quốc-độ

Vô-lượng ức số na-do-tha

Chẳng để chúng-sanh có kinh sợ

Bực lợi-thế kia hành-đạo này.

Khéo hiểu tất cả các ngữ ngôn

Vấn nạn đối đáp đều rốt ráo

Thông triết biện huệ đều biết cả

Bực vô-úy kia hành đạo này.

Khéo biết các cõi ngửa hoặc úp

Phân biệt tư-duy đều rốt ráo

Đều khiến trụ nơi chỗ vô-tận

Bực thắng-huệ kia hành đạo này.

Công-đức vô-lượng na-do-tha

Vì cầu phật-đạo đều tu tập

Tất cả đều được đến bờ kia

Bực vô-tận hạnh hành đạo này.

Vượt hơn đại luận-sư thế-gian

Biện-tài đệ-nhứt sư-tử hống

Khiến khắp quần-sanh đến bờ kia

Đây bực tịnh-tâm hành đạo này.

Chư Phật quán-đảnh pháp đệ-nhứt

Đã được pháp này rưới trên đảnh

Tâm luôn an-trụ môn chánh-pháp

Bực quảng-đại-âm hành đạo này.

Tất cả chúng-sanh khác vô-lượng

Rõ thấu tâm họ đều cùng khắp

Quyết định hộ-trì Phật-pháp-tạng

Bực Như-tu-di hành đạo này.

Có thể ở trong mỗi ngữ ngôn

Khắp vì thị-hiện vô-lượng tiếng

Khiến chúng theo loài đều được hiểu

Bực vô-ngại-kiến hành đạo này.

Tất cả pháp : văn-tự ngữ-ngôn

Trí đều khéo vào chẳng phân-biệt

Trụ trong các cảnh-giới chơn-thiệt

Bực kiến-tánh kia hành đạo này.

An-trụ biển pháp rất sâu lớn

Khéo hay ấn-định tất cả pháp

Rõ môn vô-tướng chơn-thật pháp

Bực thấy thật kia hành đạo này.

Mỗi mỗi phật-độ đều qua đến

Tận cả vô-lượng vô-biên kiếp

Quán-sát tư-duy chẳng tạm-dừng

Bực chẳng trễ lười hành đạo này.

Vô-lượng vô-số chư Như-Lai

Các thứ danh hiệu đều chẳng đồng

Nơi một đầu lông đều thấy rõ

Bực tịnh-phước kia hành đạo này.

Nơi một đầu lông thấy chư Phật

Số đó vô-lượng bất-khả-thuyết

Tất cả pháp-giới đều cũng vậy

Chư Phật-tử kia hành đạo này.

Vô-lượng vô-biên vô-số kiếp

Ở trong một niệm đều thấy rõ

Biết thời dài vắn tướng bất-định

Bực hạnh-giải-thoát hành đạo này.

Hay khiến người thấy không luống qua

Đều nơi phật-pháp gieo nhơn-duyên

Mà nơi sở-tác lòng không chấp

Bực tối-thắng kia hành đạo này.

Na-do-tha kiếp thường gặp Phật

Trọn chẳng một niệm sanh mỏi nhàm

Tâm hoan-hỷ đó càng thêm lớn

Bực bất-không-biến hành đạo này.

Tận cả vô-lượng vô-biên kiếp

Quan-sát tất cả chúng-sanh-giới

Chưa từng thấy có một chúng-sanh

Đây bực kiên-cố hành đạo này.

Tu-tập vô-biên tạng phước-trí

Khắp làm ao công-đức thanh-lương

Lợi-ích tất cả các quần-sanh

Bực đệ-nhứt kia hành đạo này.

Pháp-giới chỗ có các phẩm loại

Cùng khăp hư-không vô-số-lượng

Rõ kia đều nương ngôn-thuyết có

Bực sư-tử-hống hành đạo này.

Có thể trong mỗi mỗi tam-muội

Vào khắp vô-số các tam-muội

Đều đến pháp-môn chỗ kín nhiệm

Đây bực luận-nguyệt hành đạo này.

Nhẫn-lực siêng tu đến bờ kia

Hay nhẫn pháp tịch-diệt tối-thắng

Tâm đó bình-đẳng chẳng giao-động

Bực vô-biên-trí hành đạo này.

Nơi một thế-giới một chỗ ngồi

Thân Phật chẳng đồng luôn yên lặng

Mà tất cả chỗ đều hiện thân

Bực vô-biên-thân hành đạo này.

Vô-lượng vô-biên các quốc-độ

Đều khiến đồng vào trong một trần

Khắp được bao dung không chướng ngại

Bực vô-biên-tư hành đạo này.

Thấu rõ thị-xứ và phi-xứ

Nơi những lực-xứ khắp vào được

Thành-tựu thượng-lực của Như-Lai

Bực đệ-nhứt-lực hành đạo này.

Quá-khứ vị-lai và hiện-tại

Vô-lượng vô-biên các nghiệp-báo

Thường dùng trí-huệ đều rõ biết

Bực thông-đạt kia hành đạo này.

Rõ thấu thế-gian thời, phi-thời

Tùy nghi điều-phục các chúng-sanh

Đều thuận căn-cơ chẳng lầm lỗi

Bực thiện-liễu kia hành đạo này.

Khéo gìn thân ngữ và ý-nghiệp

Luôn khiến y pháp mà tu hành

Lìa những chấp-trước phục chúng ma

Bực trí-tâm kia hành đạo này.

Ở trong các pháp được thiện-xảo

Hay vào chơn-như chỗ bình-đẳng

Biện-tài tuyên nói không cùng tận

Đây bực phật-hạnh hành đạo này.

Môn đà-la-ni đã viên-mãn

Khéo hay an-trụ tạng vô-ngại

Nơi các pháp-giới đều thông-đạt

Bực thâm nhập kia hành đạo này.

Tam-thế chỗ có tất cả Phật

Tâm đều bình-đẳng đồng trí-huệ

Một tánh một tướng không sai khác

Bực vô-ngại-chủng hành đạo này.

Đã vạch tất cả màn ngu-si

Thâm nhập biển trí-huệ rộng lớn

Thí khắp chúng-sanh mắt thanh-tịnh

Bực hữu-mục kia hành đạo này.

Đã đủ tất cả các đạo-sư

Bình-đẳng thần-thông hạnh vô-nhị

Được sức tự-tại của Như-Lai

Đây bực thiện-thành-tựu hành đạo này.

Đi khắp tất cả các thế-gian

Khắp rưới vô-biên mưa diệu-pháp

Đều khiến nơi nghĩa được hiểu chắc

Bực pháp-vân kia hành đạo này.

Được nơi phật-trí và giải-thoát

Tin sâu thanh-tịnh trọn chẳng thối

Do tin hay sanh gốc trí-huệ

Đây bực thiện-học hành đạo này.

Hay nơi một niệm đều rõ biết

Tất cả chúng-sanh không thừa sót

Rõ tâm tự-tánh của chúng-sanh

Bực đạt vô-tánh hành đạo này.

Pháp-giới tất cả các quốc-độ

Hóa vô-số thân đều qua đến

Thân đó tối diệu không gì sánh

Bực vô-tỉ-hạnh hành đạo này.

Phật-sát vô-biên vô-lượng-số

Vô-lượng chư Phật ngự trong đó

Bồ-Tát nơi kia đều hiện-tiền

Gần-gũi cúng-dường và tôn-trọng.

Bồ-Tát hay dùng riêng một thân

Nhập trong tam-muội mà tịch-định

Khiến thấy thân mình vô-hạn-số

Mỗi mỗi đều từ tam-muội dậy.

Chỗ Bồ-Tát trụ rất vi-diệu

Sở-hành sở-tác vượt hí-luận

Trong tâm thanh-tịnh thường vui thích

Hay khiến chúng-sanh đều vui mừng.

Căn-tánh phương-tiện đều sai-biệt

Hay dùng trí-huệ thấy rõ cả

Mà rõ căn-tánh không sở-y

Bực điều-nan-điều hành đạo này.

Hay dùng phương-tiện khéo phân-biệt

Nơi tất cả pháp được tự-tại

Thập phương thế-giới đều chẳng đồng

Đều ở trong đó làm phật-sự.

Căn-tánh vi-diệu hạnh cũng vậy

Hay vì chúng-sanh rộng thuyết-pháp

Người được nghe ai chẳng vui mừng

Bực đẳng-hư-không hành đạo này.

Trí-nhãn thanh-tịnh không ai bằng

Nơi tất cả pháp đều thấy rõ

Trí-huệ như vậy khép phân biệt

Đây bực vô-đẳng hành đạo này.

Chỗ có vô-tận phước rộng lớn

Tất cả tu hành khiến rốt ráo

Khiến các chúng-sanh đều thanh-tịnh

Đây bực vô-tỉ hành đạo này.

Khuyên khắp tu thành pháp trợ-đạo

Đều khiến được trụ nơi phương-tiện

Độ thoát chúng-sanh vô-hạn-số

Chưa từng tạm khởi tưởng chúng-sanh.

Tất cả cơ-duyên đều quan-sát

Trước hộ lòng họ khiến vô-tránh

Khắp dạy chúng-sanh chỗ an-ổn

Đây bực phương-tiện hành đạo này.

Thành-tựu trí tối-thượng đệ-nhứt

Đầy đủ vô-lượng vô-biên trí

Ở trong tứ-chúng vô-sở-úy

Đây bực phương-tiện hành đạo này.

Tất cả thế-giới và các pháp

Đều hay vào khắp được tự-tại

Cũng vào trong tất cả chúng-hội

Độ thoát chúng-sanh vô-hạn-số.

Mười phương trong tất cả quốc-độ

Đánh trống pháp lớn ngộ quần-sanh

Làm chủ thí-pháp rất vô-thượng

Đây bực bất-diệt hành đạo này.

Một thân kiết-già ngồi ngay thẳng

Đầy khắp mười phương vô-lượng cõi

Mà khiến thân đó không chật hẹp

Đây bực pháp-thân hành đạo này.

Có thể trong một nghĩa một chữ

Diễn thuyết vô-lượng vô-biên pháp

Mà nơi ngằn mé vẫn không cùng

Bực vô-biên-trí hành đạo này.

Giải-thoát của Phật khéo tu học

Được Phật trí-huệ không chướng-ngại

Thành-tựu vô-úy làm thế-hùng

Đây bực phương-tiện hành đạo này.

Rõ biết mười phương thế-giới hải

Cũng biết tất cả phật-sát hải

Trí-hải pháp-hải đều rõ biết

Chúng-sanh được thấy đều vui thích.

Hoặc hiện nhập thai và sơ sinh

Hoặc hiện đạo-tràng thành chánh-giác

Như vậy đều khiến thế-gian thấy

Đây bực vô-biên hành đạo này.

Trong vô-lượng ức số quốc-độ

Thị-hiện thân mình nhập niết-bàn

Thiệt chẳng bỏ nguyện quy tịch-diệt

Đây bực hùng-luận hành đạo này.

Một diệu-thân kiên-cố vi-mật

Cùng Phật bình-đẳng không sai-khác

Tùy các chúng-sanh đều thấy khác

Bực một thân thiệt hành đạo này.

Pháp-giới bình-đẳng không sai khác

Đầy đủ vô-lượng vô-biên nghĩa

Thích quán một tướng tâm không dờI

Bực tam-thế trí hành đạo này.

Nơi các chúng-sanh và phật-pháp

Kiến lập gia-trì trọn rốt ráo

Những sức gia-trì đồng với Phật

Bực tối-thượng-trì hành đạo này.

Thần-túc vô-ngại rất thanh-tịnh

Nhĩ-căn thanh-tịnh khéo lóng nghe

Bực vô-ngại-ý hành đạo này.

Bao nhiêu thần-thông đều đầy đủ

Tùy trí-huệ kia trọn thành-tựu

Khéo biết tất cả chẳng ai bằng

Đây bực hiền-trí hành đạo này.

Nơi tâm chánh-định chẳng dao-động

Nơi trí quảng-đại không biên-tế

Bao nhiêu cảnh-giới đều thấu tỏ

Bực nhứt-thiết-kiến hành đạo này.

Đã đến bờ tất cả công-đức

Hay theo thứ-đệ độ chúng-sanh

Nơi tâm rốt-ráo không nhàm đủ

Bực thường tinh-tấn hành đạo này.

Tam-thế chỗ có những phật-pháp

Tất cả nơi đây đều biết thấy

Từ nơi phật-tánh mà sanh ra

Các Phật-tử kia hành đạo này.

Tùy thuận ngôn từ đã thành-tựu

Các phái dị-luận khéo khuất phục

Thường hay xu-hướng phật-bồ-đề

Bực vô-biên-huệ hành đạo này.

Phóng một quang-minh chiếu vô-tận

Thập-phương quốc-độ đều cùng-khắp

Khiến khắp thế-gian được sáng rõ

Đây bực phá-ám hành đạo này.

Tùy kia đáng thấy đáng cúng-dường

Vì hiện Như-Lai thân thanh-tịnh

Giáo-hoá chúng-sanh trăm ngàn ức

Trang-nghiêm phật-sát cũng như vậy.

Vì khiến chúng-sanh xuất thế-gian

Tất cả diệu-hạnh đều tu-tập

Hạnh này rộng lớn không ngằn mé

Thế nào mà có người biết được.

Giả-sử phân-thân bất-khả-thuyết

Đồng với pháp-giới đồng hư-không

Đều đồng ca ngợi công-đức kia

Trăm ngàn muôn kiếp không hết được.

Công-đức Bồ-Tát vô-lượng-biên

Tất cả tu hành đều đầy đủ

Giả-sử vô-lượng vô-biên Phật

Trong vô-lượng kiếp nói chẳng hết.

Huống là thế-gian trời và người

Tất cả Thinh-Văn cùng Duyên-Giác

Có thể vô-lượng vô-biên kiếp

Ca ngợi tuyên-dương rốt-ráo được !

 

 

BÀI VĂN PHÁT NGUYỆN

 

Nam-mô thập phương thường trụ Tam-Bảo (3 lần)

 

 

Lạy đấng tam giới Tôn

Quy mạng mười phương Phật

Nay con phát nguyện lớn

Trì tụng Kinh Hoa-Nghiêm

Trên đền bốn ơn nặng

Dưới cứu khổ tam đồ

Nếu có ai thấy nghe

Ðều phát bồ-đề tâm

Khi mãn báo-thân này

Sanh qua cõi Cực-Lạc.

NAM MÔ TÂY PHƯƠNG CỰC LẠC THẾ GIỚI

ÐẠI TỪ ÐẠI BI TIẾP DẪN ÐẠO SƯ A DI ÐÀ PHẬT

NAM MÔ A-DI-ĐÀ PHẬT

(1.080 CÂU)

 PHÁT NGUYỆN HỒI HƯỚNG

 

(Sau khi trì danh đủ số, đến quỳ trước bàn Phật, chắp tay niệm)

 

Nam mô A-Di Ðà Phật (niệm mau 10 hơi)

Nam mô Ðại bi Quán-Thế-Âm Bồ-tát (3 câu)

Nam mô Ðại-Thế-Chí Bồ-tát (3 câu)

Nam mô Ðại-Nguyện Ðịa-Tạng-vương Bồ-tát (3 câu)

Nam mô Thanh-tịnh Ðại-hải-chúng Bồ-tát (3 câu)

 

(Vẫn quỳ, chí tâm đọc bài kệ phát nguyện hồi hướng)

 

Đệ tử chúng con, hiện là phàm phu, trong vòng sanh tử, tội chướng sâu nặng, luân chuyển sáu đường, khổ không nói được. Nay gặp tri thức, được nghe danh hiệu, bản nguyện công đức, của Phật Di Đà, một lòng xưng niệm, cầu nguyện vãng sanh. Nguyện Phật từ bi, xót thương chẳng bỏ, phóng quang nhiếp thọ. Đệ tử chúng con, chưa biết thân Phật, tướng tốt quang minh, nguyện Phật thị hiện, cho con được thấy. Lại thấy tướng mầu, Quán Âm Thế Chí, các chúng Bồ Tát và thế giới kia, thanh tịnh trang nghiêm, vẻ đẹp quang minh, xin đều thấy rõ.

 

Con nguyện lâm chung không chướng ngại,
A Di Đà đến rước từ xa.
Quán Âm cam lồ rưới nơi đầu
Thế Chí kim đài trao đỡ gót.
Trong một sát na lìa ngũ trược,
Khoảng tay co duỗi đến liên trì.
Khi hoa sen nở thấy Từ Tôn
Nghe tiếng pháp sâu lòng sáng tỏ.
Nghe xong liền CHỨNG Vô Sanh Nhẫn,
Không rời An Dưỡng lại Ta Bà.
Khéo đem phương tiện lợi quần sanh
Hay lấy trần lao làm Phật sự,
Con nguyện như thế Phật chứng tri.
Kết cuộc về sau được thành tựu.

         

          ( Bài kệ trên tuy đơn giản, song đầy đủ tất cả ý nghĩa. Hành giả có thể đọc nguyện văn khác mà mình ưa thích, nhưng phải đúng với ý nghĩa phát nguyện hồi hướng. Xong đứng lên xướng)

 

NHỨT TÂM QUY MẠNG LỄ: 

 

Tây phương cực lạc thế-giới giáo chủ, thọ quang thể tướng vô-lượng vô-biên, từ thệ hoằng thâm, tứ thập bát nguyện độ hàm linh, đại từ đại bi tiếp dẫn đạo sư, Pháp giới Tạng thân A-DI-ÐÀ NHƯ-LAI biến pháp giới Tam bảo. (1 lạy) 

 

Tự qui y Phật, đương nguyện chúng-sanh, thể giải đại đạo, phát vô thượng tâm (1 lạy)

Tự qui y Pháp, đương nguyện chúng-sanh, thâm nhập kinh tạng, trí huệ như hải (1 lạy)

Tự qui y Tăng, đương nguyện chúng-sanh, thống lý đại chúng, nhứt thiết vô ngại (1 lạy)

  

 

NHỨT TÂM QUY MẠNG LỄ: 

 

        Vạn Đức đường thượng, từ Lâm Tế Gia Phổ, tứ thập nhất thế, CỐ HÒA THƯỢNG TỔ SƯ, Thích Thượng TRÍ hạ TỊNH thùy từ minh chứng (1 lạy)

 

NHỨT TÂM QUY MẠNG LỄ: 

 

        Phương Liên Tịnh Xứ Mật-Tịnh đạo tràng, TRÚC LIÊN BỔN THẤT, CỐ HÒA THƯỢNG TỔ SƯ, Thích Thượng Thiền hạ Tâm thùy từ minh chứng (1 lạy)

 

 

HÒA NAM THÁNH CHÚNG

NIỆM PHẬT

LỜI KHAI THỊ.- Tất cả pháp của Phật dạy đều có tông chỉ, y theo tông chỉ mà thực hành mới có kết quả. Tông chỉ của môn niệm Phật là TÍN, NGUYỆN và HẠNH.

 

Thế nào là TÍN ? - Tin chắc cõi Cực Lạc thanh tịnh trang nghiêm ở cách đây mười muôn ức Phật độ về phương Tây là chỗ mình nguyện sẽ về. Tin chắc nguyện lực của Phật A Di Đà, nhiếp thọ người niệm Phật văng sinh. Tin chắc mình niệm Phật đây quyết sẽ được vãng sinh về Cực Lạc thế giới ở bậc Bất thối chuyển Bồ Tát. Được như vậy gọi là TIN SÂU.

Thế nào là NGUYỆN ? - Mong mỏi được về Cực Lạc thế giới như viễn khách nhớ cố hương. Mong mỏi được ở gần Phật A Di Đà như con thơ nhớ từ mẫu, ngày ngày ngưỡng vọng Tây phương mà lòng mãi ngậm ngùi. Phút phút trông chờ Từ phụ mà mắt luôn trông ngóng. Nguyện rời cõi trược ác. Nguyện về Tịnh độ an lành. Nguyện thành Phật. Nguyện độ chúng sinh. Như trên đây gọi là NGUYỆN THIẾT.

Thế nào là HẠNH? - Dùng lòng tin và chí nguyện ở trên mà xưng niệm hồng danh “NAM MÔ A DI ĐÀ PHẬT". Niệm lớn tiếng, niệm nhỏ tiếng hay niệm thầm đều được cả miễn là khi niệm phải đủ bốn điều dưới đây mới gọi là thực hành đúng pháp.

 

1) RÀNH RÕ.- Rành là từng chữ, từng câu rành rẽ không lộn lạo. Rõ là mình tự nhận lấy tiếng niệm rõ ràng không trại không mờ.

2) TƯƠNG ỨNG.- Tiếng hiệp với tâm, tâm duyên theo tiếng. Tâm và tiếng hiệp khắn với nhau.

3) CHÍ THIẾT.- Chí thành tha thiết nhớ tưởng đến Phật. Như con thơ mắc nạn mà kêu cầu từ mẫu cứu vớt.

4) NHIẾP TÂM.- Để tâm vào tiếng niệm Phật, không cho tạp niệm xen vào. Nếu xao lãng thời liền thâu lại, chăm chú nhận rõ lấy tiếng niệm Phật của minh.

 

Lòng tin sâu chắc và nguyện vọng tha thiết mà niệm Phật chuyên cần như trên, đó là NIỆM PHẬT ĐÚNG PHÁP. Niệm Phật đúng pháp rồi chí tâm hồi hướng cầu sinh, thời quyết định vãng sinh Tịnh độ Cực Lạc thế giới ở chung với chư Bồ Tát thượng thiện nhân, gần gũi Đức Phật A Di Đà, Quán Thế Âm Bồ Tát và  Đại Thế Chí Bồ Tát, trụ bậc Bất thối chuyển, một đời sẽ thành Phật.

 

Kệ rằng :

 

Nam mô A Di Đà

Không gấp cũng không hưởn

(Hạ Thủ Công Phu)

Tâm tiếng hiệp khắn nhau                         

Thường niệm cho rành rõ

 

(Tương Ưng với Giới, Định, Huệ)

Nhiếp tâm là Định học

Nhận rõ chính Huệ học

Chánh niệm trừ vọng hoặc

Giới thể đồng thời đủ                        

 

Niệm lực được tương tục

Đúng nghĩa chấp trì danh

(Sự Nhất Tâm)

Nhất tâm Phật hiện tiền                         

Tam-muội sự thành tựu

 

Đương niệm tức vô niệm                           

Niệm tánh vốn tự không

Tâm làm Phật là Phật

(Lý nhất Tâm)

Chứng lý pháp thân hiện               

Nam mô A Di Đà

Nam mô A Di Đà

Cố gắng hết sức mình

(Phát Nguyện Vãng-sanh Cực-lạc)

Cầu đài sen thượng phẩm.      

 

 

MUỐN LÀM PHẬT THÌ “NIỆM-PHẬT”

(Giảng Giải Kinh Pháp Bảo Đàn - HÒA THƯỢNG THÍCH TRÍ-TỊNH)

 

Tâm Nguyện Của Dịch Giả

 

Trích cuối tập 9 Kinh Ðại-Bửu-Tích

 

…

Chư pháp hữu thân mến, cho phép tôi được dùng từ này để gọi tất cả các giới Phật tử xuất gia cũng như tại gia, tôi có ý nguyện nhỏ, dầu nhỏ nhưng là từ đáy lòng thiết tha, muốn cùng các pháp hữu, tất cả các pháp hữu, những ai có đọc có tụng có nghe thấy những quyển kinh sách do tôi dịch soạn, sẽ là người bạn quyến thuộc thân thiết với tôi đời này và mãi mãi những đời sau, cùng nhau kết pháp duyên, cùng nhau dự pháp hội, cùng dìu dắt nhau, dìu dắt tôi để được vững bước mãi trên con đường đạo dài xa, con đường đạo nhiều trở ngại chông gai lồng giữa cõi đời thế tục mà lớp vỏ cứng của nó là tứ lưu bát nạn, cạm bẫy của nó là lợi danh ngũ dục, sức mạnh của nó là cơn lốc bát phong. Tôi chơn thành nói lên câu cần dìu dắt nhau. Vì vào giây phút mà tôi đang nguệch ngoạc ghi lại VÀI DÒNG NÀY, CHÍNH TÔI, PHẢI CHÍNH TÔI, KHÔNG DÁM ngửng mặt tự xưng là Tỳ Kheo chơn chánh, chỉ biết như thảo phú địa, nhứt tâm sám hối mười phương pháp giới.

 

Nam Mô Cầu Sám Hối Bồ Tát.

          Chùa Vạn Ðức

Ngày Trùng Cửu, Năm Kỷ Tỵ .

            (08-10-1989)

 

Thích Trí Tịnh

      Cẩn Chí

Đời ta chí gởi chốn Liên-trì,

Trần thế vinh-hư sá kể gì.

Bốn tám năm dài chuyên lễ niệm,

Mừng nay được thấy đức A-Di.

O = 10 X 108 = 1.080 

1.080 CÂU = 1 CHUỖI 108 MỚI GHI 1 ĐIỄM

Về cách trì niệm, Bút-giả lại phối hợp với môn Thiền của Ngài Trí Giả, khiến cho Thiền, Tịnh được dung hòa. Pháp thức này chia thành bốn giai đoạn đi từ cạn đến sâu:

 

1 – KÝ SỐ NIỆM: Hành giả lấy mười câu làm một đơn vị, niệm xong 10 câu lần một hột chuỗi. Người hơi dài có thể niệm suốt. Như hơi ngắn thì chia làm hai đoạn, mỗi đoạn 5 câu. Cần phải niệm rành rẽ rõ ràng, nhiếp tâm lắng nghe, ghi nhớ từ 1 đến 10 câu. Vì còn sự ghi nhớ ấy, nên gọi là KÝ SỐ.

 

2 – CHỨNG SỐ NIỆM: Khi niệm đã thuần, thì không cần ghi nhớ từ 1 đến 10. Niệm đủ mười câu, liền tự biết một cách hồn nhiên. Đó gọi là CHỨNG SỐ. Lúc này tâm hành giả được tự tại hơn. Ý niệm càng chuyên nhứt.

 

3 – CHỈ QUÁN NIỆM: Lúc mới niệm, dứt tất cả tư tưởng phiền tạp, duy yên tĩnh lắng nghe, gọi là CHỈ. Khi yên tĩnh đã lâu, tâm muốn hôn trầm, liền khởi ý niệm Phật tha thiết, tựa như con sa vào vòng tội khổ, gọi cha mẹ cứu vớt.  Sự khởi ý tưởng đến Phật đó, gọi là QUÁN. Hai cách nầy cứ thay đổi lẫn nhau, tán loạn dùng phép CHỈ, hôn trầm dùng phép QUÁN.

 

4 – TỊCH TĨNH NIỆM: Khi Chỉ Quán đã thuần, hôn trầm tán loạn tiêu tan, hành giả liền một niệm buông bỏ tất cả. Lúc ấy trong quên thân tâm, ngoài quên thế giới, đạo lý diệu huyền cũng xả, cho đến cái không cũng trừ. Bấy giờ tâm niệm vắng lặng sáng suốt, chỉ còn hồn nhiên một câu niệm Phật mà thôi. Đến Giai-đoạn nầy Tịnh tức là Thiền, có niệm đồng với không niệm, tạm mệnh danh là TỊCH TĨNH NIỆM.

 

          Pháp thức niệm trên đây, sau nhiều năm bị chướng ngại trong lúc hành trì, Bút-giả đã suy tư nghiên cứu, vạch ra một đường lối để áp dụng riêng cho mình. Nay cũng mong nó đem lợi ích lại cho hàng liên hữu.

Có lời khen rằng:

Hạ bối căn non, kém hiểu biết,

Ngũ nghịch, thập ác, gây nhiều nghiệp

Phá giới, phạm trai, trộm của Tăng,

Không tin Ðại Thừa, báng Chánh Pháp.

Lâm chung tướng khổ hội như mây,

Ưng đọa A Tỳ vô lượng kiếp.

Thiện hữu khuyên xưng niệm Phật danh

Di Đà hóa hiện tay vàng tiếp.

Mười niệm khuynh tâm đến bảo trì,

Luân hồi từ ấy thoát trường kỳ.

Mười hai đại kiếp hoa sen nở

Đại nguyện theo với tiếng đại bi.

MỘT TRĂM BÀI KỆ NIỆM PHẬT 

 Tế Tỉnh Đại Sư, tự Triệt Ngộ, hiệu Nạp Đường

 

27. 

Nhứt cú Di Ðà Nhứt Ðại Tạng Kinh Tung hoành giao thái Tuyệt đãi u linh.

Một câu A Di Ðà Là một Ðại Tạng Kinh Dọc, ngang giao chói sáng Tuyệt đối, thể u linh.

Có một độ, bút giả vừa tụng xong bộ kinh Hoa Nghiêm, tâm niệm bỗng vắng lặng quên hết điều kiến giải, hồn nhiên viết ra bài kệ sau:

Vi trần phẫu xuất đại thiên kinh
Nghĩ giải thiên kinh không dịch hình!
Vô lượng nghĩa tâm toàn thể lộ
Lưu oanh hựu chuyển tịch thường thinh.

Bài kệ này có ý nghĩa: Chẻ hạt bụi cực vi để lấy ra tạng kinh rộng nhiều bằng cõi Ðại Thiên thế giới. Tạng kinh ấy đã từ điểm bụi cực vi nơi Không Tâm diễn ra, thì tìm hiểu nghĩa lý làm chi cho mệt tâm hình? Tốt hơn là nên trở về chân tâm, bởi tâm này đã sẵn đầy đủ vô lượng vô biên diệu nghĩa, lúc nào cũng lồ lộ hiện bày. Kìa chim oanh bay chuyền trên cành cây kêu hót, đang nói lên ý nghĩa chân thường vắng lặng ấy!

Câu niệm Phật cũng thế, nó bao hàm vô lượng vô biên nghĩa lý nghiệm mầu, đâu phải chỉ một Ðại Tạng Kinh? Gọi một Ðại Tạng Kinh chỉ là lời nói ước lược mà thôi. Khi niệm Phật dứt hết vọng tưởng, đi thẳng vào chân tâm hay vô lượng nghĩa tâm thì ánh sáng tự tâm phát hiện dọc ngang chói suốt bốn bề. Tâm cảnh ấy dứt hết sự đối đãi, u linh nhiệm mầu không thể diễn tả!

 

VÔ NHẤT Thích Thiền-Tâm